H z. P e y g a m b e r 'i n H a n ı m la r ı
a ) H z . H a ti c e : Hanımlarından ilki olan Hz. Hatice Ku reyşli Huveylid'in kızıdır. Hz. Muhammed onunla peygam ber olmadan önce, Hatice kırk yaşında iken evlendi. Bu ha nımı ölünceye kadar bir başkasıyla evlenmedi. Zira bu ha nım, peygamberlik görevinde Hz. Muhammed'e yardım eden, onunla birlikte üstün gayret gösteren, canını ve malını onun yoluna koymuştu. Hicretten üç sene önce vefat etti.
b ) H z . S e v d e : Resûlullah, Hz. Hatice'nin vefatından günlerce sonra Kureyşli Zem'a'nın bu kızı ile evlendi. Hz. Sevde Hz. Peygamber'le geceleme hakkını Hz. Aişe'ye dev retmişti.
c ) H z . A iş e : Hz. Ebû Bekir'in kızıdır. Hicretin birinci senesinde Hz. Peygamber onunla zifafa girdi. Ondan başka bâkire ile evlenmedi. Hanımlarının en fakihi/anlayışlısı ve kendisine en sevimlisi idi. Sahâbenin pek çoğunun fetvâ kaynağı idi. (Ona iftira atıldığında) suçsuzluğu vahiy ile tes pit edildi.
d ) H z . H a fs a : Ömer b. Hattâb'ın kızıdır. Ebû Dâvûd, Hz. Peygamber'in onu boşadığını fakat daha sonra ona geri döndüğünü zikretmektedir.77
e ) H z . Z e yn e b : Kays kabilesinin Hilâl b. Amiroğulları'ndan Huzeyme b. elHâris'in kızıdır. Hz.Peygamber'in bu hanımı, evlendikten iki ay sonra vefat etmiştir.
f ) H z . Üm m ü S e le m e H i n d : Kureyşli Mahzûmoğulla rı'ndan Ebû Ümeyye'nin kızıdır. Ümmü Seleme, Allah Resû lü'nün en son ölen hanımıdır.
77 Ebû Dâvûd, "Talâk", 38.
78 elAhzâb 33/37. Ayetin tamamı şöyledir: "Bunda n böy le evla tlıkla r ı, eşlerinden g ereksinmeler ini ka rşıladıkta n sonra onla r ı (boşa dıkla r ın da ), ina na nla r ın o ka dınla r la evlenmeleri konusunda kendilerine her ha ng i bir g üçlük olma ma sı için, seni onunla evlendirdik. Alla h'ın sözü, böy lece y erine getir ilmiştir."
Allah Teâlâ bu âyetle, Hz. Peygamber'in Zeyneb'le bir hikmete binaen evlendiğini açıklamaktadır. Bu hikmet ise, evlatlığın eşini, gerçek oğlun eşi gibi kabul edenlerin inançlarını ortadan kaldırmaktır. Hz. Peygam
ber'in Zeyneb'in dışındaki diğer eşleri hakkında iyice düşünen bir kişi, Hz. Peygamber'i onlarla evlenmeye sevk eden hikmetleri görür. Hik metlerden biri, akrabalık bağları oluşturmak ve ilişkileri kuvvetlendir mektir. Diriliş dönemlerinde bu akraba ilişkilerindeki faydalar açıktır.
Bir başka hikmet ise, müminlerin hanımlarını eğitmektir; zira bir veya
iki kadın eğitimde yeterli olmaz.
Allah Resûlü'nün evi, eğitim ve öğretim yuvası idi. Kadınlara ait ihtiyaç duyulan hususlarda müminlerin kadınlarına güzel rehberlik yapabile cek hanımlarının olması gerekir.
Resûli Ekrem'in C ü v e y r i y e ile evlenmesindeki siyasete bak: Cüveyriye'nin kavmi sahabenin eline esir düşmüştü. Bu evlilikten dolayı müslümanlar onları serbest bıraktı. Bunun üzerine hepsi de müslüman olup, inananlara yardım ettiler. Ü m m ü H a b î b e ile evliliğindeki hikmet gayet açıktır: Hz. Peygamber Ümmü Habîbe'yi İslâm üzere sebat etmiş olarak buldu. Böylece hem Habeşistan'da Hıristiyan olan kocasının hem de Mekke'deki kâfir ailesinin ona baskı kurup zulüm etmelerinden
h ) H z . Cü v e y r iy e : elHâris'in kızıdır. Bu hanım Mutsa likoğulları'ndan esir alınanlar arasında idi. Hz. Peygamber'e gelerek ondan kölelikten azât sözleşmesi (mükâtebe) ile yardım istedi. Hz. Muhammed onun adına kölelikten kur tulma parasını ödedi ve onunla evlendi.
i ) H z . Üm m ü H a b î b e : Kureyş'in Emeviler kolundan Ebû Süfyân'ın kızıdır. Abdullah b. Cahş ile evli iken, birlikte Habeşistan'a hicret etmişlerdi. Abdullah orada hıristiyan oldu, Ümmü Habîbe ise müslüman olarak kaldı. Bunun üze rine Hz. Muhammed, Necâşî'ye bir heyet göndererek Ümmü Habîbe'ye talip oldu. Necâşî, Hz. Muhammed'le onu nikah ladı. Necâşî, Hz. Peygamber adına Ümmü Habîbe'ye mehir verdi. Bu olay hicretin yedinci senesinde meydana geldi.
korumayı ve ona iyilik etmeyi isteyerek evlendi. S a f i y e ile evliliğine ge lince, babasının Kurayzaoğulları'yla kocasının da Hayber savaşında öl dürülmesinden sonra, onun esir olarak perişan duruma düşmesi, Allah Resûlü'ne çok ağır geldi. Bütün bu evliliklerde, "Hz. Peygamber hikmet için değil, şehvet için çok evlenmiştir." diyen din düşmanlarına cevap vardır.
Eğer bunlar meseleyi iyice anlamış olsalardı, Peygamber onların iddia
ettiklerinden daha yücesine yönlendirilmiş olduğunu anlarlardı. Birden fazla kadınla evlenmesindeki hikmet sona erince yüce Allah ona şöyle buyurdu: "(Ey Muha mmed!) Bunda n böy le senin, ca riy elerin dışında , g üzellikleri hoşuna g itse de ne ba şka ka dınla rla evlenmen ne de eşle rini boşa y ıp onla r ın y erine ba şka la rını a lma n hela ldir. Alla h, her şey i çok iy i g ör üp g özetendir." [elAhzâb 33/52].
79 Buhârî, "Tevhîd", 22; Tirmizî, "Tefsîru Sûre 33", 16.
na göre, kişi câriyesini azât eder ve azâdını onun mehri ka
bul ederdi.
k ) H z . M e ym û n e : Hilâloğulları'ndan elHâris'in kızı dır. Bu hanım, Hz. Muhammed'in evlendiği en son kadındır. Hz. Peygamber'in bu hanımla evliliği, Mekke'de kaza umresi sırasında ihramdan çıktıktan sonra gerçekleşmiştir.
