Allah Azze ve Celle Niçin Tekil ve Çoğul Siğalarıyla Konuşuyor?
Soru:
Allah Azze ve Celle niçin Kurânı Kerim’de bazen çoğul siğasıyla konuşuyor?
Cevap:
Hamd, Allah’a mahsustur.
Bunun cevabı iki çeşittir.
Birincisi: İcmali cevap: Her müminin inanması gereken şudur ki, Allah Azze ve Celle’nin fiilleri ancak büyük bir hikmet ve övülen bir gaye içindir. Bunun herkes için açığa çıkmasının gereği yoktur. Bu ise imtihanın bir çeşididir. Allah Azze ve Celle’nin buyurduğu gibi:
( ليبلوكم أيكم أحسن عملاً )
«Hanginizin amelinin daha güzel olduğunu denemek için …» (Hud: 7)
İkincisi: Tafsili cevap: Muhakkak ki Kurân, arap dili ile gelmiştir. Arap dilinde çoğul siğası tekil için kullanılabilinir. Tıpkı tekil siğasının tek kişi için kullanıldığı gibi. Lakin çoğul siğasıyla kullanmak tazim (yüceltme) babındandır. Allah Azze ve Celle’den daha yüce kimse yoktur. Tekil lafzı ile kullanmak, Allah Azze ve Celle’nin bir olduğun ve O’nun hiçbir ortağının olmadığının ispatıdır. Çoğul lafzının kullanılması ise, Allah Azze ve Celle’nin azametinin ispatıdır.
İbnu Teymiyye’nin -Allah ona rahmet etsin- bu meselede “Mecmû’ul-Fetâvâ” adlı eserinde (5/128) şöyle dedi: “Kurb (yakın olma) -Allah’ın yakın olmasının manası- meselesine gelince, Allah Azze ve Celle bazen müfret siğasıyla kullanmıştır. Allah Azze ve Celle’nin şu kavlinde buyurduğu gibi:
( وإذا سألك عبادي عني فإني قريب أجيب دعوة الداع .. )
«(Ey Muhammed!) Kullarım sana benden sorarlarsa, ben, şüphesiz, onlara yakınım. Bana duâ edenin, duâ ettiği zaman, duasını kabul ederim.» (Bakara: 186)
Hadiste de Allah Rasûlü sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
( إن الذي تدعونه أقرب إلى أحدكم من عنق راحلته )
"Sizin dua ettiğiniz Allah Azze ve Celle, sizden birinize binek hayvanının boynundan daha yakındır."
Bazen de bunu çoğul siğasında kullanmıştır. Allah Azze ve Celle’nin buyurduğu gibi:
( ونحن أقرب إليه من حبل الوريد )
«Biz ona şah damarından daha yakınız.» (Kâf: 16)
Bu da tıpkı Allah Azze ve Celle’nin: «Sana nakledeceğiz» (Kasas: 3) «Sana anlatmakta olduğumuz» (Araf: 101) kavillerindeki misallerde olduğu gibi. Sana nakledeceğiz, sana anlatacağız ve benzeri sözlerdeki arabın kelamından olan siğalar, ona itaat eden yardımcıları olan yüce bir kimse içindir. Onun yardımcıları onun emrini yerine getirdikleri zaman, o: Biz yaptık, der. Tıpkı bir kralın: Bu beldeyi biz fethettik, bu orduyu biz bozguna uğrattık ve buna benzer sözler gibi.
Bu cevabı tamamlayıcı olarak 606 nolu soruya bakabilirsin.
Allah en iyisini bilendir.
